Akademik yayınlar için kullanılan dizinler, bilimsel çalışmaların kalitesini değerlendirmek ve uluslararası alanda görünürlük sağlamak açısından büyük önem taşır. Bu makalede, ESCI, SCIE, SSCI, AHCI, Scopus, PubMed ve DOAJ gibi en popüler akademik dizinlerin ne olduğunu, kapsamlarını ve önemlerini detaylı bir şekilde açıklıyoruz.
1. ESCI (Emerging Sources Citation Index)
Emerging Sources Citation Index (ESCI), Web of Science (WoS) platformunun bir parçasıdır ve gelişmekte olan bilimsel dergileri içerir. ESCI, 2015 yılında Clarivate Analytics tarafından başlatılmıştır.
- Gelişmekte Olan Dergiler: Henüz tam olarak SCIE, SSCI veya AHCI gibi üst düzey dizinlere alınmamış, ancak bilimsel potansiyele sahip dergileri kapsar.
- Atıf Takibi: Dergiler, akademik atıf ölçüm sistemine dahil edilir.
- Geçiş Aşaması: ESCI’de yer alan dergiler, kalite standartlarını sağladığında SCIE veya SSCI gibi üst düzey dizinlere geçiş yapabilir.
2. SCIE (Science Citation Index Expanded)
Science Citation Index Expanded (SCIE), Web of Science’ın en saygın dizinlerinden biridir ve bilimsel araştırmaları indeksler.
- Yüksek Etki Faktörü: SCIE, bilimsel dergiler arasında en yüksek standartlara sahip olanları kapsar.
- Hakemli Dergiler: Yalnızca hakemli dergiler bu dizine alınır.
- Kapsamlı Veri: 1900'den günümüze kadar uzanan bir yayın arşivine sahiptir.
3. SSCI (Social Sciences Citation Index)
Social Sciences Citation Index (SSCI), Web of Science’ın sosyal bilimler alanında en prestijli dizinidir.
- Sosyal Bilimler Odaklı: Sosyoloji, psikoloji, ekonomi, hukuk, siyaset bilimi gibi alanlardaki dergileri kapsar.
- Etki Faktörü: Sosyal bilimlerde yayınlanan çalışmaların etkisini ölçmek için kullanılır.
- Uluslararası Standartlar: Yüksek kaliteli, uluslararası düzeyde yayın yapan dergileri içerir.
4. AHCI (Arts and Humanities Citation Index)
Arts and Humanities Citation Index (AHCI), Web of Science’ın sanat ve beşeri bilimler alanındaki dizinidir.
- Sanat ve Beşeri Bilimler: Edebiyat, tarih, felsefe, müzik, tiyatro gibi alanları kapsar.
- Atıf Analizi: Sanat ve beşeri bilimler alanındaki yayınlar için atıf analizi sağlar.
- Disiplinlerarası Yaklaşım: Sanat ve beşeri bilimlerin farklı disiplinlerini bir araya getirir.
5. Scopus
Scopus, Elsevier tarafından sağlanan bir akademik dizindir ve çok geniş bir kapsamı vardır. Scopus, bilimsel literatürün analizinde ve değerlendirilmesinde en yaygın kullanılan dizinlerden biridir.
- Multidisipliner: Fen bilimleri, sosyal bilimler, mühendislik, tıp ve sanat gibi alanları kapsar.
- Kapsamlı Veri Tabanı: 22.000’den fazla dergiyi içerir.
- Atıf ve H-Index Analizi: Yazarların ve yayınların etkisini ölçmek için kullanılan H-index gibi metrikler sağlar.
6. PubMed
PubMed, biyomedikal ve yaşam bilimleri alanında dünyanın en çok kullanılan açık erişimli dizinlerinden biridir. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi (NLM) tarafından yönetilir.
- Tıp ve Sağlık Bilimleri: Biyomedikal araştırmalara ve sağlık bilimlerine odaklanır.
- Açık Erişim: Tam metin erişimi mümkün olan birçok makale içerir.
- Medline ile Entegre: Medline’ın bir alt kümesi olarak çalışır.
7. DOAJ (Directory of Open Access Journals)
DOAJ (Directory of Open Access Journals), açık erişim dergileri indeksleyen bir dizindir. 2003 yılında kurulmuş ve tamamen ücretsizdir.
- Açık Erişim: Tam metin makalelere ücretsiz erişim sağlar.
- Disiplinlerarası: Fen bilimlerinden sosyal bilimlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar.
- Şeffaflık ve Kalite: Dergilerin etik ve yayın politikalarına uygunluğu kontrol edilir.
Hangi İndeks Seçilmeli?
Araştırmacılar, yayın yapmak istedikleri dergiyi seçerken hedefledikleri alan, derginin indekslendiği platform ve etkisi gibi kriterlere dikkat etmelidir. Örneğin:
- Fen bilimleri ve mühendislik için SCIE veya Scopus,
- Sosyal bilimler için SSCI,
- Sanat ve beşeri bilimler için AHCI,
- Tıp ve biyomedikal alanında PubMed,
- Açık erişim hedefleniyorsa DOAJ uygun bir tercih olabilir.
